
Yakup Kadri Karaosmanoğlu Yaban özet olarak milli mücadele döneminde Anadolu köylerindeki yaşamı, Türk aydını ile köy halkı arasındaki farkı ve Kurtuluş Savaşı’nın etkilerini anlatır. Roman, Eskişehir’in Porsuk Çayı yakınındaki bir köyde geçer. Köye taşınan İstanbullu bir subay ve gazi olan Ahmet Celal, romanın ana karakteridir. Yazar, Ahmet Celal karakteri üzerinden Anadolu’daki fakirliğe ve halk ile aydın kesimin dünyaya bakışlarındaki farklılığa dair gözlemlerini anlatır.
Yaban romanı içerisinde aşk, yalnızlık, dışlanmışlık ve tutarsızlık gibi duygular ağırlıklı olarak yer alır. Köyün düşman işgaline uğraması ile Kurtuluş Savaşı da kitabın konusu içerisinde kendine geniş bir yer bulur. Yakup Kadri Karaosmanoğlu Yaban kitabı ana fikri ile aynı toplumun farklı kesimleri arasındaki sosyolojik ve kültürel uçurumu yansıtmaya çalışmıştır. Bu sebeple Yaban Kitabı yorumları arasında sıklıkla köylüye tepeden bakmak ve köy hayatını küçümsemek şeklinde eleştiriler bulunmaktadır.
Yaban, roman türünde yazılan bir eserdir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu Yaban romanı ile, sade ve anlaşılır üslubunu ön plana çıkarır. Gerçekçilik ve toplumcu sanat anlayışlarının etkisinin yoğun olarak görüldüğü eser, yazarın Kurtuluş Savaşı boyunca gezdiği Anadolu köylerindeki hayata dair gözlemlerinden yola çıkarak oluşturduğu bir kurgudur. Konu olarak fikir ayrılıkları üzerine yoğunlaşsa da, dili son derece yalın ve anlaşılırdır. Bu açıdan Türk edebiyat tarihinin nadide romanlarından birisi olarak kabul edilir.