LEGO

LEGO, üretime başladığı yıllardan bu yana birçok model tasarlayıp geliştirmiştir. Şirketin, çocukları rol model olarak görmesi dolayısı ile ürünlerin tamamı çocukların hayal güçlerinden ilham alınarak tasarlanır. Eğitici Oyuncaklar olarak tasarlanan tüm model boyutları, birbirlerine göre tasarımları ve özellikleri hitap ettiği yaş grubuna göre değişir. 1.5 yaş grubundaki çocuklar için genellikle motor kasları geliştirmeye yönelik tutup birbirine taktıkları, renkleri eşleştirebilecekleri ya da kontrast renkleri bir araya getirebilecekleri LEGO Duplo modeller üretilir. LEGO Duplo lunapark gibi setler 1.5 - 5 yaş grubu çocukları için idealdir. 4 - 6+ yaş grubu çocukları için daha küçük kurgu içeren LEGO araba, LEGO ev, gemi, uçak, tren türü az parçalı ve birleştirilmesi daha kolay oyuncaklar üretilir. Daha spesifik ilgileri olan çocuklar için de LEGO robot, denizaltı, motor, LEGO askerler ya da LEGO Boost gibi daha çeşitli alt türleri olan ürünler bulunur.

6 yaşından daha büyük çocuklar için satın alınan LEGO oyuncaklarında genellikle temalı setler üretilir. Onlara bir proje sunulur, ürünler verilir ve bunu tamamlamaları beklenir. Bu sayede, yönergelere uyarak bir ürün inşa ederken sevdikleri bir karakter, hayvan ya da konsepti de oluşturmalarının tatminini sağlanır. LEGO dinozor gibi daha çok parçalı ve daha detaylı ürünler bu yaş grupları için idealdir. Kendi oyunlarını da üretebilecekleri LEGO Swat, polis merkezi, LEGO polis seti ürünleri ile güvenlik duyguları güçlenir. LEGO itfaiye seti ile yangınların tehlikesini öğrenirken LEGO korsan gemisi ile uzak denizlerdeki maceralara atılabilirler. Daha büyük yaştaki kullanıcılar için daha klasik ve profesyonel oyuncaklar üretilir. Oyuncağı tanıyan ve oynamaktan büyük keyif alan çocuklar için ise LEGO Hidden Side biçilmiş kaftandır. 18+ olan ürünlerde film ve dizi temaları, sevilen yerlere dair ikonik tarihî yapılar ağırlıktadır. LEGO friends evleri gibi dizi mekânlarının yanı sıra LEGO Star Wars filmi seti, LEGO Mandalorian karakteri ya da LEGO Darth Vader maskesi gibi ürünler de oldukça ilgi çeker. Sevilen ve kült haline gelmiş olan LEGO Harry Potter, LEGO Avengers gibi film karakterlerinin ve mekânlarının yer aldığı temalı setler de oldukça sık tercih edilir.

Yetişkinler tarafından tercih edilen LEGO ürünleri arasında, mimari yapıların olduğu koleksiyonlar, spor arabalar ya da gemiler, DC ve Marvel kahramanları gibi çok zengin çeşitler bulunur. Bu çeşitler arasından seçim yaparken hangi aşamada olunduğunun bilinmesi önemlidir. Yeni başlayanlar için, çok detaylı bir LEGO seti yerine daha az parçalı ve daha kolay birleştirilip oluşturulabilir objelerin satın alınması önem taşır. Böylelikle kullanıcı, LEGO Classic dünyasına yumuşak bir giriş yaparken ne kadar keyifli vakit geçirildiğini de kolaylıkla anlamış olur.

LEGO’nun özel zamanlar için ürettiği çeşitli temalar, tutkunların vazgeçilmezleri arasındadır. Bazı modeller, LEGO tutkunlarının olmazsa olmazları arasındadır ve neredeyse hepsinde bu modellere rastlamak mümkündür. Özellikle sevilen filmlerin temaları öne çıkar. Marvel karakterlerinin neredeyse tamamı her yaş grubu için uygun şekilde üretilerek kullanıcıların beğenisine sunulmuştur. LEGO Marvel ürünleri arasında en çok sevilenler LEGO Iron Man, Hulk, Spiderman karakterleridir. LEGO Batman gibi karakterlerin ise aksesuarları ve tüm detayları ile karakterin kendisinin yapımı bile baştan başa bir meydan okumadır. Film karakterleri kimi zaman bir organizma değil bir eşya da olabilir. LEGO Titanic bunun en güzel örneği olarak öne çıkar. LEGO Hogwarts içinden herhangi bir obje de aynı hissi yaratır. LEGO Lord of The Rings ya da LEGO Jurassic World objeleri genellikle ev içi dekorasyon objeleri olarak kullanılır.

LEGO Technic modelleri arasında tercih edilen spor arabalar ya da LEGO yarış arabası modelleri de oldukça dikkat çeker. Araba tutkunları için biçilmiş kaftan olan bu ürünler hem kişisel alışverişte hem de hediyelik olarak oldukça çok tercih edilir. Hız yarışında birbiriyle kıyaslanan tüm araçlar, LEGO Bugatti, Lamborghini, Ferrari, Porsche gibi markalar, yoğun ve stresli bir ofis gününde marka tutkunlarının motivasyon kaynağı bile olabilir. Yetişkinler için LEGO ürünleri arasında yer alan birçok parça, modele spesifik olarak hazırlandığı için technic teması altında yer alır. Bir katamaran ya da inşaatlarda kullanılan araçların küçük LEGO parçalarından üretilmesi keyifli ve verimli geçen vakit anlamına gelir.

Farklı LEGO temaları arasında, özel olarak aranan ürünler de vardır. Özellikle hediyelik olarak tercih edilen bu ürünler, meslekleri çağrıştıran objeler içerirler. Bir diş hekiminin bekleme odasında bulunan diş hekimi LEGO oyuncağı, çocukları psikolojik olarak rahatlatan bir oyuncaktır. LEGO BrickHeadz ürünleri hem çocukların hem de büyüklerin severek birleştirdiği parçalardan oluşur. LEGO Minecraft ya da LEGO Mario gibi karakterize ya da konsol oyunu gibi parçalar haricinde hediyelik olarak da LEGO oyuncakları arasından tercih yapmak mümkündür. Dünya mimarisine ait en ikonik yapıları bir araya getiren LEGO Architecture serisi ile dekoratif bir dünya eserleri bölümü oluşturmak mümkündür. Böylelikle tarihi eserlerin kopyaları, kişi tarafından üretilerek sergilenmiş olur.

LEGO ürünleri, stiren kaynaklı, ABS kısaltmalı bir plastiktir. Stiren, toksik madde içermez. Renk pigmentleri ile kolaylıkla etkileşime geçer ve pigmentlerin sıkı şekilde ana moleküle tutunmasını sağlar. Bu, söz konusu ürünlerin boyama ve solma özelliği olmadığının en önemli göstergesidir. Stiren molekülünün, ABS olarak kısaltılan “Akrilonitril bütadien stiren" varyasyonu aynı zamanda koruyucu kask, sağlığa zararlı olmayan boru çeşitleri, canlıların direkt olarak temas ettiği otomotiv parçalarının da üretildiği bir polimerdir. Bu polimerdeki yan “nitril" parçaları, diğer molekülle sıkı bir şekilde tutunmasını sağlar. Böylelikle üretilen plastik parçalanmaz, darbeye dayanıklı hâle gelir. ABS’nin yapısı, üretildiği parçaya da parlaklık ve düz bir yüzey verir. Kalıplama sanayinde oldukça sık kullanılan dayanıklı plastiğin kendisi de toksik değildir. LEGO oyuncaklarının çok uzun ömürlü olmalarının birincil nedeni bu polimerdir.

LEGO şirketi, uzun süredir plastik yerine başka üretim ham maddesi araştırmaya devam etmektedir. Çevreci sorumluluk bilinci yaklaşımı nedeniyle 2018 yılında şeker kamışından üretilen ve bitki bazlı olan bir plastik türü geliştirerek üretime bu ham madde ile devam edileceğini duyurdu. Tüm parçaları sürdürülebilir kaynaktan yapmayı hedefleyen LEGO Group, şu anda üretim sürecindeki parçaların yüzde 2’sinde dönüştürülebilen bitkisel ham madde kullanmaktadır. Çevrecilik ve üretimdeki hassasiyeti, LEGO’yu 2014 yılından bu yana WWF(Dünya Doğayı Koruma Vakfı) ile işbirliği içinde çalışmak üzere motive etmiştir. Şirketin hedefi, 2030 yılına kadar tüm parçaları, sürdürülebilir enerji ile ve geri dönüşümlü bitkisel plastikten üretmektir.

LEGO, 1.5 yaşından büyük herkesin oynayabileceği parçalar içerir. Birleştirme ve bastırma gibi fizyolojik kas becerisi henüz olgunlaşmamış çocuklar için mıknatıslı LEGO ürünleri vardır. Manyetik LEGO parçaları birbirine tutunarak fiziksel güç gerektirmeden basit şekiller yapılmasına olanak sağlar. Özellikle LEGO oyuncak çeşitleri, dış dünyaya tepki gösterme gelişimi, standart normlar içinde olan tüm çocukların başlangıç oyuncağıdır. Yaş ilerledikçe çocukların hareketlilik durumu, planlara uyum süreci, adaptasyon, konsantre olup başarma güdüsü artar. Küçükler, LEGO parçaları ile hem yönergeler doğrultusunda üretim yapar hem de kendi yaratıcılıklarının keşfine de başlar. Oyuncaklar, çocuklar arasındaki evrensel dil olarak ifade edilir. Aynı zamanda kullanıcı tarafından geliştirilen sosyal ve kişisel gelişim kriterlerini de pozitif yönde motive eder. LEGO oyunu için bir üst sınır belirlenmez. Bunu özellikle LEGO tutkunlarından anlamak mümkündür. Evde devasa bir LEGO heykeli ya da geniş çaplı bir LEGO şehri oluşturmak mümkündür. LEGO çeşitleri sadece çocuklar ya da “çocuk ruhlu kişiler" tarafından oynandığı gibi, büyüklerin de tercih ettiği oyuncaklar arasında yer alır.

Yaratıcılığın sonsuz olasılıklar ile sürdürülmesi, LEGO gibi çok parçalı oyuncaklar sayesinde kolaylıkla gerçekleştirilir. Zihinsel sağlığının iyileştirilmesine ihtiyaç duyan, farkındalık pratiği yapmak ve anda kalmak isteyen herkes için ideal oyuncaklardır. Modüler oyuncaklarla üretilebilen tüm yapılar tamamen kişinin hayal gücüne kalır ve kişilerin zihni sadece üretilen objeye odaklanır. Bu da kişilerin kendi başlarına kaliteli zaman geçirmesini sağlayan en önemli araçtır. Özellikle stres ve kaygı bozuklukları olan kişiler için biçilmiş kaftan niteliğinde oyuncaklardır. Sadece stresli bir iş gününün sonunda bile LEGO zemin üzerine konulan parçalar ile geçirilen bir saat tüm günün yorgunluğunun giderilmesine yardımcı olur. İleri yaştaki kişiler beyin fonksiyonlarının sürdürülmesi için zihinsel oyuncaklara ihtiyaç duyarlar. Sudoku, bulmaca çözmek gibi oyunların yanı sıra, keşfetme ve hayal gücünü çalıştırma duygu durumlarını da harekete geçirdiği için LEGO oyuncakları özellikle ileri yaştaki kişiler tarafından tercih edilir.

Oyuncaklar, çocukların iletişim ve dünyayı tanıma şeklidir. Çocuklar nesneleri, canlıları ve doğayı çok daha kolay keşfeder ve birbirleriyle de daha rahat iletişim kurarlar. LEGO türü yapısal oyuncaklar, oyun yoluyla öğrenmeyi sağladığından ayrıca önemlidir. Yapısal oyuncaklar sayesinde çocukların renk, boyut ve şekilleri algılaması kolaylaşır, sayısal ve yazınsal kavramları uygulama ile öğrenebilirler. Fiziksel ve bilişsel gelişimi sağlayan modüler oyuncaklar, çocukların duygusal ve sosyal gelişimlerini de sağlar. Oyuncak parçalarını tutup birbirine takarak yeni bir oyuncak türetmek aynı zamanda psikomotor ve yaratıcılık gelişimini de destekler.

Özellikle eğitsel oyuncaklar arasında en önemli yere sahip olan yapısal oyuncaklar, küçük yaştan itibaren, küçük kas gelişimini destekler ve kurgulayarak oynama motivasyonunu artırır. Oyun olasılıklarının artması, çocukların hayal güçlerini kuvvetlendirir. Yaratıcılık ve fantezi imkânları sunar. Modüler oyuncaklarda birbiriyle uyumlu ya da uyumsuz parçalar, analitik ve parçadan tümevarım düşünce şeklini geliştirir. LEGO oyuncaklarının en önemli özelliklerinden birisi de çocuğu eğlendirip oyalarken düşünceyle oyun planlama, doğru parçayı arama-bulma gibi yeteneklerini de destekler. Yaş ilerledikçe çocuğa verilen yapı oyuncaklarının boyutları, şekilleri ve detaylarındaki değişimler, çocukların düşünce ve algılama sistemleriyle ilgili beyinsel yolaklarını kuvvetlendirir.

Yetişkinlerin çok parçalı yapısal oyuncaklarla oynaması öncelikli olarak ana odaklanmalarını sağlar. Yetişkinler için yapılmış eksiksiz bir LEGO koleksiyonu, eğlenceli zaman geçirmeyi sağlar ve yaratıcılığı motive eder. El-göz koordinasyonunu kullanan yetişkin, beyni meditatif bir duruma sokar ve kontrol edilemeyen aşırı düşünmeyi, anksiyetik panikleri azaltır. Bu durum, kaygıyı azaltarak hem kişinin fizyolojisini rahatlatır hem de beynin rahatlamasını sağlar. Bu tip farkındalık temelli aktiviteler, özellikle günümüz stresli hayatını yaşayan kişiler için oldukça büyük önem taşır. Arama-bulma ve doğru parçaları birleştirme gibi, çocukluktan itibaren başlayan ve sürekli gelişen beyinsel fonksiyonlar yetişkin yaşlarda da önemlidir. Bu fonksiyonları çalıştırırken yapılan üretim beyindeki dopamin salgılanmasını artırır ve başarma hissini sağlar.

Hangi yaşta olursa olsun, LEGO oynamanın bireyler için ortak yararları da vardır. İnce motor gelişimi, özellikle bilgisayar başında çalışan kişiler için zamanla körelebilir. Sadece belirli hareketlerin yapılıyor olması, kullanılmayan kasların körelmesine neden olabilir. Tutma, kavrama ve bastırma gibi fizyolojik hareketleri oluşturan kas demetleri, küçük yaşlardan itibaren sürekli canlı tutulması ve çalıştırılması gereken parçalardır. LEGO oynarken kimi zaman tek başına değil, arkadaşlarla oynamayı da tercih etmek mümkündür. Bireyler ekip çalışması ve dayanışma için gerekli olan tüm tetikleyicileri oyunda bulabilir, birlikte yaratmanın ve başarmanın keyfine varabilirler. Emek verilerek yapılan bir yapının bir anda yıkılması ya da beklenmedik şekilde yanlış olması, üretim sürecindeki hataların, yanlış proseslerin karşılığıdır ve bu olası bir kriz bombasıdır. LEGO oyunu, bu tip krizlerin daha sakince atlatılmasını sağlar. Çözüm daha kolay bulunur ve ne yapılması gerektiği üzerine konuşulur.

LEGO fiyatları, parça sayısı ya da üretilecek objelerin boyutu, üretilen teması gibi kriterlere göre değişir. Fiyatların ortalama olarak diğer oyuncaklardan yüksek olmasının belli başlı nedenleri vardır. Yapılan bir araştırmaya göre, özellikle yılbaşı zamanında her saniye 28 adet LEGO seti satın alındığı açıklanmıştır. LEGO’nun fiyat ve performans açısından değeri hem LEGO yorumları hem de satın alma istatistiklerinde de görülür. LEGO oyuncaklarının her bir parçası için hassas bir mühendislik ve detaycılık gözlenir. Her bir kalıp kendi içinde değerlendirilir. Bu kalıplar, üretim sırasında kalite kontrolünden geçirilir. Böylelikle en doğru oyuncak kullanıcıya ulaştırılmış olur.

LEGO fiyatlarının belirleyici kriterlerinden birisi de her setten çıkan parçanın bir diğer set ile uyumudur. Böylelikle iki set alındığında aslında sadece o iki setteki objeleri değil daha bir çok objeyi yaratma imkanı bulunur. Uzun süreli kullanım ve dayanıklılık kriterleri de LEGO’ların ücretlerini belirleyen bir diğer kriterdir. Fiyat belirlenirken üretimdeki hassasiyetin yanı sıra LEGO setlerinin parçalarının sayısı da belirgin şekilde değişir. Özellikle tema LEGO setlerinde bu belirgin değişikliği görmek mümkündür. Koleksiyonerlerin yakından bildiği gibi LEGO oyuncakları da koleksiyoner statüsünde değerlenebilen objeler içerir. Boyut ve parça sayısının yanı sıra üretilecek objenin marka değeri ve bilinirliği de ücretteki belirleyicilerden birisidir.

LEGO yorumları arasında en çok dikkat çekenler, satın alan kişilerin aslında bir oyuncak değil, bir kültür satın aldıklarını bilmeleridir. LEGO sadece birbirine eklenen oyuncak parçaları olarak görülmez. Sanal gerçeklik gözlükleri ile saklı hazinelerin bulunduğu, başka dünyaların kapısını açan büyük bir kültürdür. Hem zihinsel hem de fiziksel gelişime katkılarının yanı sıra bir takım ruhunu geliştiren LEGO oyuncaklar hem çocukların hem büyüklerin keyifli vakit geçirmelerini sağlar. LEGO tutkunları, bu kültürün bir parçası olmaktan mutlu olurlar. Bunu, yanlarında taşıdıkları LEGO anahtarlık ve diğer objelerden de görmek mümkündür. LEGO satın alırken özellikle bu kriterlerin göz önünde tutulması gerekir. LEGO Türkiye mağazaları da bu kültürün yansıması olarak çeşitli fikirler verebilir. Dev bir heykel ya da oluşturulan küçük bir dizi seti bile tamamen keyifli bir üretimin sonucudur, bu vakitlerin zaman kavramı olmadan geçirildiğine dair örneklerdir.