Fütürizm Nedir?
Sadece toplumda değil sanat alanında da bazı zamanlar dalgalar halinde akımlar oluştuğu bilinir. Bu akımların kendi iç dinamikleri, kaideleri bulunur. Akıma dahil olmak isteyen sanatçılar bu kaidelere uyum sağlar. Fütürizm, 1900’lü yılların başlarında İtalya’da ortaya çıkan bir sanat akımıdır. İlk önceleri resim ve heykel alanında yaygınlaşmıştır. Fütürizm akımının daha sonraları edebi ürünlerde de yaygınlaştığı bilinir. Fütürizm akımının temel dinamiği, geleneksel ve estetik sanatın yok sayılması hükmündedir. Akıma göre, hayat hep yenileşmektedir. Fütürizm nedir sorusuna, yenileşmenin sanata dahil edilmesi denebilir. Yaşamda hep hareket vardır, modernleşmek lazımdır görüşü hakimdir. Başlangıcından sonra hızla yayılan fütürizm akımı hemen hemen bütün sanat dallarına geçmiştir. Sanatın dışında da bir çeşit yaşam felsefesi olduğu da söylenir. Bununla ilgili poster, resim ve kitaplar yayımlanmış, geniş kitlelere dağılmıştır.
Fütürizmin Özellikleri Nelerdir?
Öncelikli olarak, fütürizmi yalnız başına bir sanat akımı olarak ele almak yanlıştır. Çünkü bu akıma dahil olan bütün sanatçılarda yenileşme ve modernleşme gayreti vardır. Fütürizm nedir kısaca açıklanırsa, modernleşme etkisi denilebilir. Fütüristlere göre, evrenin hareketliliği sanat eserine yansımalıdır. Hızlı gelişen sanayi ürünleri önemlidir. Yaşam hızla akarken hızlı hareket eden araçlara saygı duyulmalıdır. Edebi eserlerde sözcükler özgür olmalı, serbest yazım türleri benimsenmelidir. Bunlar fütürizm özellikleri arasında yer alan bazı başlıklar olarak görülebilir.
Fütürist yaklaşımlarla ortaya konulan eserlerin belirli bir ahenk unsuru taşımadığı ileri sürülür. Özellikle şiir de yer alan serbestlik fütürizm akımı nedir? sorusunu yanında getirmiştir. Sadece resim, heykel ve edebiyat alanında değil mimari tasarımlara kadar uzanan fütürist yaklaşımlar farklı boyutlara ulaşmıştır.
Fütürizmin Temsilcileri Kimlerdir?
Fütürizmle ilgili ilk çalışmaları İtalyan Filippo Tommaso Marinetti’ nin eserlerinde görmek mümkündür. Çok yönlü bir sanatçı olarak tarihe geçen Marinetti, fütürizm öncüsü olarak görülür. Hatta Le Figaro gazetesinde yayımlanan bir demeciyle fütürizmin temel prensiplerini manifesto biçiminde açıklar. Akımın seneler içerisinde siyasal yansımaları da ortaya çıkmıştır. Gino Severini, Bela Kadar, Mario Sironi resim alanında öne çıkan fütürizm temsilcileri arasındadır.
Nazım Hikmet Ran ve Vladimir Mayakovsky ise şiir ve edebiyat alanında fütürizmi temsil eden kişiliklerdir. Gençlik, hız ve yenileşme ile tanımlanan fütürizm zamanla tıpkı duvar kağıdı gibi sanat çevresini kaplamıştır. Makinalaşma veya makinalara duyulan saygının birçok çevrede karşılık bulmadığı da bilinir. Bazı farklı akımlar ve temsilcileri tarafından, inançsızlıkla suçlanmışlardır. Yaratana değil de insanın yarattığına saygı duymanın karşılığı olarak görülmüşlerdir. Bunun sonucu olarak da birçoğunun tarih içerisinde dışlandığı bilinir.
Fütürizm Akımına Örnekler
Hemen hemen her sanat dalı olarak belirlenmiş alanlarda fütürizm etkisini yansıtan eserler vardır. Resimden heykele, şiirden romana kadar fütürizm sanat akımı her yerde görülür. Örnekleri bulunur. Dünyanın geleceği olarak gelişen mekanik çalışmaları örnek almış olan fütüristler, isyankâr ve heyecanlı olarak tanımlanır. Ya akımın etkisi ya da akımı öne çıkartma gayeleri görülür. Bu yüzden birçok sanatçı ülkelerinde farklı algılanmışlardır.
Resim ve diğer görsel sanatların dışında, fütürizm nedir edebiyat da etkisi var mı? soruları sorulmaktadır. Diğer bütün sanatlar gibi edebi ürünlerde bu akımdan nasibini almıştır. İlk örneği olarak Marinetti’nin “Piston” şiiri örnek olarak gösterilebilir. Türk Edebiyatında ise Nazım Hikmet Ran’ın yazdığı “Makinalaşmak” şiiri ilk örneklerdendir. Şiirler incelendiğinde, sözcüklerin serbest bırakıldığı ve kuralların hiçe sayıldığı görülür. Birçok sanat alanında yeni ve farklı bir bakış açısı getiren fütürizm yansımaları uzun yıllar süregelmiştir. Tablo dahil fütürizmle ilgili birçok ürünü Trendyol mağazasının web sitesinde veya mobil uygulamasında bulabilirsiniz.