Bisiklet Vites

Bisiklet Vitesi Modelleri ve Vitesin Tanımı

Vites, bisikletin üzerindeki en önemli sistemlerden birisidir. Bunun sebebi, vitesin görevinin bisikletin ilerlemesini sağlaması ve zincir ile farklı kuvvetlerde güç uygulayarak mekanizmanın güç dağılımını ve yönetimini düzenlemesidir. Vites sistemini oluşturan parçalar şunlardır: Aynakol (krank, ön dişli), ruble (kaset, arka dişli), arka attırıcı ve ön attırıcı, arka ve ön vites kolu. Genelde ön ve arka olmak üzere iki farklı ana aksam olarak karşımıza çıkan bu sistemler, bisikletin en önemli parçalarından birisidir. Bu parçalar bisikletin sağlıklı ve verimli bir performans vermesi için sorumlu olan aksamların başında gelir. Bu yüzden kaliteli, verimli ve uyumlu olmaları önemlidir. Bir vites grubunda aranması gereken özellikler hafif ve sağlam bir malzemeden üretilmiş olmaları, hızlı ve seri geçiş yapabilmeleri ve ayarlarının güvenilir olup kolay kolay bozulmamalarıdır. Ancak bir bisikletin performansı bu aksamlara bağlı olarak büyük bir değişim göstermez. Bu parçalardan asıl verimi alacak olan kullanıcılardır çünkü doğru yöntemi ve düzgün, seri ve yerinde geçişler yapabilmeleri sayesinde bu parçalar tam verim sağlar. Bu yüzden vites tercih ederken bisikleti kullanacak kişilerin kendi kullanım alanlarına, tarzlarına, bisikleti kullandıkları yerlere, bisikletin kendisine ve kendilerine uygun bir seçim yaptıkları takdirde bu parçalardan alınan verim maksimuma ulaşır. Hem güç dengesi ve aktif hareket konusundaki büyük görevinden hem de bisiklet kullanıcılarına sağlayacağı farklı, keyifli ve verimli deneyimlerden ötürü bisiklet vitesi çok önemli bir parçadır. Sayfamızda yer alan vites ürünlerinin tamamı bu özellikleri karşılamaktadır. Sayfamızda yer alan ürünler arasında bütçe dostu ürünlerin yanı sıra profesyonel seviye sistemler bulunmaktadır. Ürünlerimizin birçoğu kaliteli sert plastik, kauçuk ve çelik aksamdan üretilmiştir. Tamamı paslanmalara, toz ve kir kaçırmaya karşı dirençlidir. Yağmurdan olumsuz etkilenmezler. Sayfamızdaki ürünlerin tamamı seri, hızlı ve doğru kademe geçişi için ideal olup, en çok tercih edilen firmaların en bilinen modelleridir. Boyuttan üretildiği malzemeye, aksamından konumlandırılmasına, estetiğinden işlevine aradığınız birçok özelliğin hepsini bulabileceğiniz kadar geniş bir ürün yelpazesi olan sayfamız, müşterilerine bisiklet sistemleri için gerekli olan ihtiyaçlarını en makul ve kaliteli şekilde karşılama imkanı veriyor.

1880 yılında bisikletler zincir ile üretilmeye başlandığı zamandan beri süreç içinde günümüzdeki haline evrilmiştir. Bisikletin en önemli, sağlam ve güvenilir parçası zincir olarak kabul edilmiş ve diğer sistemler de zincir konsepti baz alınarak hazırlanmıştır. Uzun yıllar boyunca aynı konsepte bağlı kalındığından ötürü sistemler de sürekli gelişmiştir ve bu süreçte çok önemli yeni parçalar ve aksamlar sisteme eklenmiştir. Bunlardan biri de bisiklet vitesi sistemidir. Yokuş çıkmanın zorluğu, düz yolda yeterince hızlı gidilememesi gibi sebeplerin sonucunda icat edilen bisiklet vitesleri, bugün hala bir bisikletin en önemli kısımlarından birisidir. Geniş bir aktarım yelpazesine sahip olan günümüzün modern sistemleri düz yolda giderken, yokuş inerken veya çıkarken istenen her türlü tempoyu kullanıcılara sağlayacak kadar gelişmiştir. Zincirli sistemlerle kullanılabilecek iki çeşit vites sistemi vardır. Bunlar klasik açık derayerli sistem ve kapalı göbekten vites sistemidir. İlk üretildikleri zamana göre çok değişen ve gelişen modern açık sistemlerde bisiklet vites kolu kadroda değildir ve kaçıncı kademede olduğunu belirten göstergeleri vardır. Bu göstergeler eski sistemlerde olduğu gibi kaçıncı kademede olduğunu anlamak için tahmin yürütmeye, hafızada tutmaya veya zincir üzerinden hesaplamaya duyulan ihtiyacı ortadan kaldırmıştır. Modern açık sistemler çeşitlilik bakımından da çok geniş bir yelpazeye sahiptir. 5 kademeden 30 kademeye kadar uzanan bu geniş spektrumdan her ihtiyacı karşılayan her zevke uyacak, her koşulda kullanılıp her kolaylığı sağlayacak kullanışlı, işlevsel ve dayanıklı sistem modelleri bulmak mümkündür. Lakin 30 kademeli sistemler bile zincirin çapraz kullanılması prensibi sebebiyle en fazla 13-14 kademenin kullanımına müsaade etmektedir ancak bu sayılar da her türlü tarz, ihtiyaç ve kullanım için gayet yeterlidir. Günümüz üretimlerinde ise kullanılan modeller modern açık sistemlerdir. Uzun yıllar süren gelişimin ve evrimin ardından üreticiler en kullanışlı ve makul sistemlerin günümüzde kullanılanlar olduğuna karar vermiş ve eski versiyonları kullanmaktan vazgeçmişlerdir. Yine de eski kapalı göbekten versiyonlara da nostalji amacıyla bazı üreticiler tarafından ürünlerinde yer verilmektedir.

Açık mekanizmaları kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bunlardan birisi zinciri çapraza düşürmemektir. Eğer zincir çapraza düşerse hem zincir ve kaplamaları hem de vites aksamları ve dişliler aşırı temastan ötürü aşınır ve çabuk eskir. Bu çaprazlama sonucu ortaya çıkacak aşınma parçalar üzerinde geri dönüşü olmayan, bakım, yağlama veya temizleme gibi yöntemlerle dahil çözülemeyecek kalıcı hasarlar oluşumuna sebep olabilir ve bu durum zorunlu parça değişimine sebep olabilir. Bu mekanizmaları kullanırken ilk dikkat edilmesi gereken şey zinciri asla çapraza düşürmemektir. Zincirin çapraza düşüp düşmediğini zincire ve pozisyonuna bakarak anlayabilirsiniz. Aynı zamanda, çapraza düşen zincir genellikle alışılmışın dışında bir ses çıkarır. Bu ses aşırı zorlanmayı çağrıştıracak bir sestir. Zincir sanki kopmak üzereymişçesine bir ses çıkarır ve zincirin çapraza düşmesi durumunu sadece bakarak değil, bu ses sayesinde de anlayabilirsiniz. Çaprazlamayı fark etmek ve önlemek için diğer bir yöntem ise ön ve arka vites bölümlerinde ve dişlilerinde hangi kademelerin hangi kademelerle birlikte kullanılması ve kullanılmaması gerektiğini öğrenmektir. Hangi kademelerin birbiriyle uyumlu veya uyumsuz olduğu öğrenildiği takdirde zinciri çaprazlama olasılığı daha da azalacaktır. Modern açık sistemlerde vites sistemi her zaman temiz tutulmalıdır. Vites aksamlarının herhangi birinde toz, çamur, pislik, kum, tuz, kirlilik varsa bunlar mekanizma üzerinde sorunlara yol açabilir çünkü bu pislikler düzeneği tıkayarak sistemin işleyişine engel olabilir. Kum, tuz gibi küçük parçalar zamanında temizlenmezse mekanizmanın iç kısmına kaçması sonrasında bisiklet vites teli ve borusunu tıkaması gibi sorunlara yol açabilir. Aynı zamanda çamur gibi şeyler de aksamlar üzerinde kuruyarak tıkanmalara yol açabilir. Bu sistemlerin yağlaması da çok dikkatli yapılmalıdır. Genel kanının aksine her fırsatta bisikleti yağlamak iyi değildir. Yağ eksikliği de fazlalığı da bisiklet için oldukça zararlı bir durumdur. Yağ az olduğu zaman parçalar ve aksamlar çalışmak için yeterli kayganlığa ve akıcılığa sahip olamaz, fazla sürtünmeden ve zorlanmadan dolayı aşınma meydana gelir. Bu aşınmanın sonucunda malzemeler eskir ve hasarlanır, bir noktadan sonra ise kullanılamaz hale gelir. Yağ çok olduğu zaman ise fazla yağ bisikletin üzeri fazla yağlı ve yapışkan olacağından ötürü toz, çamur, pislik, kum, tuz gibi maddeler mekanizmaların üzerinde fazlasıyla birikir ve yağ kuruduğu zaman bulundukları yerde sorunlara yol açarlar.

Modern düzeneklerde gidonun sağında ve solunda olmak üzere iki adet bulunan kollar, vites yönetimini sağlar. Kademeler arası alçalım ve yükselimi, dişliler arasında geçişleri ve zincir pozisyonunun ayarlanmasını sağlamak için kullanılan bu aksamlar adeta bir yönetim paneli vazifesi görür. Ön ve arkadaki kolların farklı işlevleri vardır. Ön koldaki kademe arttıkça zincir aynakoldaki (ön dişli) bir büyük dişliye geçiş yapar. Bu dişlilerin çapları ve boyutları dışa doğru gittikçe büyür. Bu sebeple en dışta bulunan dişli en büyük aynakol telidir. Ön kolun kontrol ettiği aynakolun büyük dişlileri daha hızlı ve daha fazla yol almayı sağlar. Düz yolda, hafif aşağı eğimli yollarda, aşağı inişli rampalarda, yokuş aşağı inişlerde, hızlı gidilebilecek alanlarda, hız parkurlarında, yarış esnasında bu büyük dişlilerin kullanımı uygundur ve sıkça tercih edilir. Bu avantajları sağlayan büyük ön dişlinin dezavantajı ise çok fazla kuvvet sarfiyatı gerektirmesidir. Bu dişlide sürüş yapmak çok zor ve yorucu olabilmektedir çünkü büyük dişlinin etrafında tam bir dönüş için harcanması gereken kuvvet diğer dişlilere göre çok daha fazladır. Yorucu ve zorlayıcı olan bu dişliler, karşılığını yüksek hız ve fazla alınan yol olarak kullanıcılara vermektedir. Yalnızca pedal kuvvetine bağlı olarak elde edilebilecek en yüksek hız ve alınabilecek en uzun mesafe bu dişli sayesinde gerçekleşir. Zorluğu ve gerektirdiği efor, sağladığı hız ve aldırdığı yol ile doğru orantılıdır. Kuvvet kazancı küçük çarka göre daha azdır ancak büyük çarkın hedeflediği şey maksimum kuvvet kazancı olmadığı için bu durum büyük bir dezavantaj değildir. Bisikletten elde edilen kuvvet kazancını maksimuma çıkaran aynakolun en küçük dişlisinde ise pedalları çevirmenin kolaylaşması ve güç sarfiyatının azalması sebebiyle alınan yol azalır ve hız ciddi oranda düşer. Bu dişlinin amacı ise büyük dişlinin aksine bayır yukarı çıkışlarda, yukarı eğimli yollarda, yukarı çıkışlı rampalarda, yavaş gidilebilecek yerlerde tercih edilir. Harcanması gereken kuvvet büyük dişliye göre çok daha az olduğu için küçük dişli kademesinde sürüş yapmak hem çok rahat hem de kolaydır. Rahatlığı ve kolaylığının yanı sıra hiç yorucu olmayışı, küçük dişlinin en belirgin faydasıdır.

Bisiklet vitesi ile ilgili ürünler tekli satıldığı gibi set halinde de temin edilebilmektedir. Sadece bir yerde parçaya ihtiyaç duyulduğu zamanlarda bütün aksamı değiştirmek istemeyen kullanıcılar genelde set yerine tek ürün almayı tercih ederler. Bütün sistemi sadece bir parça için değiştirmek istemeyen kullanıcılar için tekli parçalar idealdir. Ancak sistemlerini büyük oranda veya tamamen değiştirmek isteyen kullanıcılar ise bisiklet vites setleri iki sebepten dolayı adeta biçilmiş kaftandır. Bu sebeplerden biri setlerin daha ekonomik olmasıdır. Diğer sebep ise setlerin, birbirine özel parçalardan ve özel olarak uyumlanmış aksamlardan oluşmasıdır. Tekli olarak alınan bir parçanın herhangi bir bisiklete tam olarak uyacağının veya tam performans gösterebileceğinin garantisi yoktur çünkü sistemler fazlasıyla özel olarak üretilebilmektedir. Her parça her sisteme uygun olmayabilir. Uygun gözükse bile performansı setin orijinal parçasına göre daha zayıf olabilir. Bu sebeple de bisiklet vitesi alırken komple setleri tercih etmenin de kendince avantajları vardır. Kusursuz bir performans ve uyumlu bir çalışma için set tercih etmek en mantıklısı olacaktır. Bir vites setinde birçok ürün yer alabilir. Bazı setler çok geniş bir ürün yelpazesine sahipken, bazı setler yalnızca daha temel parçalardan oluşur. Yelpazesi geniş bir sete örnek vermek gerekirse içeriğinde dış kablo, kulak bağlantı vidası, aktarıcı limit vidaları, tel ayar kovanı, tel sabitleme yuvası, aktarıcı bacağı, kılavuz makara vidası, alt kılavuz makarası, üst kılavuz makarası, perçinler, vites kolu, dişliler/çarklar, fren vites kolu, ön attırıcı, arka attırıcı, zincir, ruble, boru, göstergeler vb. ürünler bulundurabilir. Bu ürünlerin kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı şeyler vardır. Ön dişli en küçük çarktayken arka dişliler ilk 3-4 çarkı kullanmalı, ön dişli ortadaki çarktayken arka dişliler en büyük ve en küçük hariç tüm çarkları kullanmalı, ön dişli en büyük çarktayken en küçük veya en küçükten 2 büyük çarka kadar kullanmalıdır. Uyumlu dişli/çark kullanımı çok önemlidir çünkü bu prensipler takip edilip vites kullanımı yapılmaz ise dişlilerin aşınma payı artar, vites donanımı hasar görür, vitesler ve dişliler rahatsız edici sesler çıkararak çalışır, çekiş gücü düşük olur, zinciriniz fazla aşınır, harcadığınız güç ve yorgunluk seviyeniz artar, bisikletten alacağınız verim ciddi oranda düşer. Bu sebeplerden ötürü, bisiklette vites kullanımı son derece önemlidir ve her kullanıcı tarafından öğrenilmeli, bilinçli bir şekilde kullanılmalıdır.

Bisikletlerin en çok onarıma ihtiyaç duyulan, parçası değiştirilen, bozulan ve hasarlanan bölümü vites sistemleridir. Bunun en büyük sebebi birçok kullanıcının vites kullanımını bilinçsizce yapmalarıdır. Yanlış vites kullanımı hem bisiklete hem de kullanıcıların konforuna, rahatına, daha az yorulmalarına, daha az güç harcamalarına engel olurken doğru vites kullanımı bunların gerçekleşmesini sağlar. Bu mekanizmalarda bozulmaların ve tamir ihtiyacının sık görülmesinin bir sebebi de çok hassas ve aktif parçalar olmalarıdır. Sürekli aktif olarak kullanılan bu hassas parçalar, bir süre sonra özellikle sürtünmeye bağlı aşınmaya ve eskimeye maruz kalırlar. Hassas parçalar olmasına rağmen kullanıcıların bu aksamların ömürlerini ve verimlerini maksimumda tutmak için yapabilecekleri birçok şey vardır. Bunlardan birisi temizliktir. Parçaları ve aksamları temiz tutmak, sistemi olası bir tıkanma, sıkışma, kuruma, fazla yağlanma, aşırı kayganlaşma, çaprazlanma gibi tehlikelerden uzak tutar. Bisiklet vites koruyucu malzemeler kullanmak da bu aksamlar için faydalıdır. Parçaların ömrünü ve verimini hem uzatmak hem de arttırmak için yapılabilecek bir diğer şey ise bisiklet vites ayarını iyi yapmaktır. Aksamların, parçaların ve aksesuarların birbiriyle uyumu, montajlanması, takılması, yerleştirilmesi, uyumlu hale getirilmesi çok önemli ve dikkat edilmesi gereken hususlardır. Bisiklet vites attırıcı bakımına özen gösterilmelidir. Bu konulara dikkat edilmediği takdirde vites sisteminde kısa sürede ciddi bir sorun meydana gelmesi çok olasıdır. Çünkü mükemmel ayarlandıklarında bile sık sık bakım ve tamir gerektiren bu parçalar kötü ayarlandıklarında çok daha sık bakım ve tamir gerektirir. Bisiklet vites değiştirme sistemlerinin kullanımı ise bu husustaki en önemli maddedir. Yanlış sistem kullanımı zincir aşınmasına ve hatta kopmasına, arka dişlilerin kırılmasına, mekanizmanın komple çökmesine sebep olabilir. Doğru kullanımda öncelikle vites hareket halindeyken, pedal çevirirken değiştirilmelidir, durur vaziyette pedal çevirmiyorken değiştirmek mekanizmaya zarar verir. Pedala olması gerekenden fazla basınç ve kuvvet uygularken vites değiştirmeye çabalamak da aşırı kuvvet yüklemesi yapacağından fazla zincir aşınmasına veya kopmasına, arka veya ön dişlilerin çatlamasına veya bisiklet vites takımının tamamen kırılmasına yol açıp bütün sistemi kullanılmaz hale getirebilir. Bakım onarım esnasında iç ve dış tellerde kesinlikle kaliteli malzemeler kullanılmalı, düşük kalite veya yan sanayi ürünlerden kaçınılmalıdır. Yağlama yapılırken miktara dikkat edilmeli, aksamlar ideal seviyede yağlanmalıdır. Yağlama yapılırken asitsiz yağ kullanılmalıdır. İhtiyacınız olan bütün zincir sistemleri, bakım ürünleri, kademe ürünleri ve hepsinin bağlı olduğu bisiklet vites çeşitleri en hızlı ve uygun fiyat garantisiyle Trendyol’da!