Dijital Okuryazarlık Nedir?
Dijital okuryazarlık; bilgisayar, telefon ve tablet gibi elektronik cihazlarla bilgiyi tarama, bulma, anlama, yaratma ve paylaşma süreçlerinin bütünü olarak tanımlanıyor. Dijital becerilerin ve bilgisayar okuryazarlığının birleşimi olarak ifade edilen kavram, dijital bilgiyi sembolik olarak ele alır. Bilgiyi okumak, yazmak ve eleştirel olarak düşünmek dijital okuryazarlığın becerileri arasında sıralanıyor. Kullanım, anlama ve oluşturma basamakları ise dijital okuryazarlığın yeterlilik ölçütleri arasında bulunuyor.
Dijital Okuryazarlık Ne Demek?
Dijital okuryazarlık, geleneksel okuma biçimlerinin teknolojiyle yeniden düzenlenmiş hali olarak ifade ediliyor. Bu yöntem sayesinde bireyler birçok iletişim kanalı kullanarak yeni bilgiler öğrenebiliyor. Dijital okuryazarlık, eleştirel düşünceye katkı sağlayarak çok anlamlılık dünyasına da kapı aralıyor. Eleştirel düşünme becerisinin yanında, birbirinden farklı etik ve normun öğrenilmesine de katkı sağlıyor. Dijital platformlarla girilen yeni topluluklar, sahip oldukları özel kural setleri sayesinde bireylerin ufkunu genişleterek farklı davranış standartlarıyla tanışmalarına yardımcı oluyor.
İlk olarak 1997 yılında Paul Gilster tarafından ortaya atılan dijital okuryazarlık kavramı, teknoloji ile birlikte kapsama alanını her geçen gün genişletiyor. Kavram, kitapta ‘’Dijital ortamlardaki bilgiyi farklı şekillerde yorumlama ve kullanabilme becerisi’’ olarak ifade ediliyor. Dijital okuryazarlık; yaratıcılık, iletişim, araştırma, eleştirel düşünme, problem çözme ve dijital vatandaşlık olmak üzere altı standart etrafında toplanıyor. Teknolojinin gelişmesi ile önemli hale gelen kavram, son günlerde medya uzmanları ve eğitimciler tarafından da uygulamaya alınıyor. Öğrenciler, dijital okuryazarlık becerilerini geliştirerek internet güvenliği temelini anlamış oluyor.
Dijital Okuryazarlık Eğitimi Nasıl Alınır?
Dijital verileri okumak, analiz etmek ve geliştirmek dijital okuryazarlığın iskeleti olarak tanımlanıyor, fakat dijital kaynaklara sahip olmak ve onları kullanmak, dijital okur yazar olmak için yeterli kabul edilmiyor. Bu unvanı alabilmek için bilgiyi alma, anlama ve üretebilme becerilerine sahip olmak gerekiyor. Dijital okuryazarlık becerisine sahip bireyler, kariyer ve yurtdışı eğitim fırsatlarında da ön plana geçiyor. Gelişimlerini destekleyerek rekabet ortamında güçlü yönlerini ortaya çıkarıyor.
Yeni dünyada bir hayli önemli bir kavram haline gelen dijital okuryazarlık, akademik ve mesleki danışmanlık veren ofislerle artık ulaşılabilir bir hizmet. Enstitüler, özel kurslar ve çevrim içi eğitim programlarıyla dijital okuryazarlık eğitimi alınabiliyor. Eğitim sırasında bireyler dijital verileri kullanmayı, anlamayı ve üretim yapmayı öğreniyor. Dijital dünyayı keşfeden öğrenciler bilgi iletişim teknolojilerini kullanma becerilerini de geliştiriyor. Teknolojik cihazların kullanımı, cihazların dili ve birbirleriyle ilişkisi ve bilgisayar okuryazarlığı kursların kazanımları arasında yer alıyor. Kurslara katılacak öğrencilerden ise herhangi bir yetkinlik beklenmiyor.
Dijital Okuryazarlık Ölçeği Nedir?
Dijital okuryazarlık ölçeği, bir veri toplama aracı olarak tanımlanıyor. Ölçek; tutum, teknik, sosyal ve bilişsel beceriler gibi faktörleri kapsıyor. Ölçek, Avustralyalı 18-30 yaş aralığındaki öğretmen adayları üzerinde uygulanmıştır. Ölçek içerisinde tersten puanlama yapılamaz. 5’li likert tipi derecelendirmenin kullanıldığı ölçeklerde ‘’5: Kesinlikle Katılıyorum’’, ‘’1: Kesinlikle Katılmıyorum’’ ifadelerinin karşılığıdır. Dijital okuryazarlık ölçeği ile istenen veriler ölçülebilir. Dört faktörlü ölçeğin yapı geçerliliği ise faktör analiziyle test edilerek doğrulanmıştır.
Yapılan özel testlerin ardından dijital okuryazarlık ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu kabul edilmiştir. Siz de dijital okuryazarlık hakkında daha detaylı bilgi edinmek için kitap okumak isterseniz Trendyol’daki birbirinden faydalı kitaplara göz atabilirsiniz.