Isı Kontrolü için Önemli Olan Termostat Nedir? Termostat Ne İşe Yarar?
Termostat, gündelik hayatta sık duyduğumuz bir kavram. Özellikle kullandığımız elektrikli aletler arıza yaptığında karşımıza çıkan bu kavramın teknik bir sözcük olduğunu hemen hemen hepimiz anlarız. Kimileri de bunun bir tür, makine parçası olduğuna ihtimal verir. Ek olarak endüstriyel uygulamalarda da bu terimi duymuşuzdur.
Bu şekilde sıkça karşımıza çıkan termostatın ne anlama geldiğine dair, bu saydığımız ön kabullerin hepsi büyük ölçüde doğrudur. Ama gelin biz konuya daha net bir cevap vermeye çalışalım ve akıllardaki termostat ne demektir sorusunun karşılığını birlikte arayalım.
Termostat Nedir? Termostat Çeşitleri Nelerdir?
Termostat, tahmin edileceği üzere yabancı kökenli bir sözcük. Sıcaklık anlamına gelen “termos” ve sabit kelimesinin karşılığı olan “statos” ifadelerinin birleşiminden doğar. Aslında bu bilgiler, termostat ne işe yarar sorusunu yanıtlamak için yeterli olur. Ama biz daha bütünlüklü bir tanım ortaya koyalım. Termostat, farklı amaçlarla kullanılan fiziksel sistemlerin sıcaklığını, arzu edilen noktada sabit tutmaya yarayan bir araçtır. Bu işlevi yerine getirmek için kullanılan farklı çeşitleri mevcuttur.
Termostat çeşitleri; iç yapılarına, gerilim seviyelerine ve kullanım alanlarına göre üç ana grupta toplanır. İç yapılarına göre bi-metal, sıvı-gaz körüklü, cıvalı ve elektronik modellerini sayabiliriz. Hat, mili volt ve düşük gerilimli termostatlar da bu tip cihazların kullandıkları elektrik seviyelerine göre ayrıldıkları alt kollardır. Kullanım alanlarına göre ise bu cihazlar, ev tipi ve ticari termostatlar şeklinde sınıflandırılır. Klima ve oda termostatı da yine kullanım alanından hareketle tanımlanan türler arasında yer alır.
Termostat Hangi Alanlarda ve Nerelerde Kullanılır?
Isıtma ve soğutma işlemlerinin yapıldığı pek çok farklı alanda termostat kullanımına rastlanır. Bu noktada akla ilk olarak merkezî ısıtma sistemleri, su ısıtıcıları, ütüler, otomobil radyatörleri, fırınlar ve buzdolapları gelir.
Günlük hayatta yolumuzun sıkça kesiştiği bu tarz eşyalar dışında termostat çeşitlerinin kullanıldığı daha spesifik yerler de var. Bunlara bilimsel ve tıbbî kuluçka makineleri örnek gösterilebilir. Peki termostat nasıl çalışır?
Çalışma mekanizması termostat çeşitlerine göre farklılık gösterse de bu tür cihazlar, iki temel mantığa dayanır. Ya cihazı doğrudan kapatır ya da ısı transfer sıvısı olarak tanımlanan maddenin geçişini düzenleyerek sıcaklığı arzu edilen noktada sabitler. Söz konusu kapama işlemi, termostatın içinde bulunan genleşme katsayısı yüksek metal sayesinde gerçekleşir. Metal, arzu edilen sıcaklığa ulaşıldığında önceden hesaplanan miktarda genleşir ve vana ya da elektrik anahtarını kapatarak işlevini yerine getirir.
Termostat Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Farklı cihazlar içinde kullanılan termostat çeşitleri, belirli mekanizmalar ve ayarlamalar dâhilinde otomatik olarak çalışır. Dolayısıyla bu tür ürünler için termostat nasıl kullanılır, türünden bir soru sormak çok da işlevsel değildir. Fakat özellikle doğal gaz tasarrufu yapmak için tercih edilen oda termostatlarının kullanımına dair merak edilen pek çok konu vardır.
Bu noktada ilk olarak karşımıza termostat nasıl takılır sorusu çıkar. Şunu rahatlıkla ifade edebiliriz ki termostat montajı teknik bilgi ve uzmanlık gerektirir. Dolayısıyla servis elemanlarından yardım almak daha doğru olur. Bunun dışında termostat ayarı ve konumlandırılmasına dair dikkat edilmesi gereken konular da vardır.
Örneğin termostat, sıcaklığı doğru algılayabilmesi için yerden 1-1,5 metre yüksekliğe takılmalıdır. Açma ve kapama değerleri dikkatli şekilde belirlenmelidir. Benzer şekilde cihazın çalışacağı saat aralıkları da kişilerin evde bulunduğu zaman dilimleri göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Siz de kombi termostatı ve diğer modelleri incelemek için Trendyol’u ziyaret edebilirsiniz.