Atık kutusu artık kullanılmayan malzemeleri belirli bir nizamda depoluyor. Depolanan malzemelerin en temel anlamıyla çevre kirliliğine sebep olmayacak şekilde çöplüklere götürülmesini ya da geri dönüşüm tesislerine taşınmasını sağlıyor. Klasik evsel atık çöp kutuları, evsel atıkları düzenle toplayıp etrafa yayılmasını önlüyor. Evsel atık çöp kutusu mutfakta yiyecek artıklarını toplayıp, sararak haşeratların mutfağa toplanmasını önlüyor. Banyoda peçeteleri ve temizlik malzemesi atıklarını toplayarak düzeni ve hijyeni sağlıyor. Çalışma odalarında kağıtları, plastik kaplamalı dosyaları topluyor. Ancak, bunları gruplandırarak depolamak ve transfere hazır hale getirmek önem arz ediyor. Mesela, plastik maddelerin doğada yok olması en az 400 yıl alıyor. Atık kutularından bazıları bu durumu düzenlemek için farklı renklerde üretiliyor.
Halka açık atık kutuları park, bina önü gibi alanlarda sosyal çevrenin düzenlenmesi için kullanılıyor; çünkü kamu alanlarında çöplerden oluşan bir alan hem görüntü kirliliği hem koku hem de hijyen ve sağlık açısından istenmeyen bir durum oluşturuyor. Doğru şekilde düzenlenmeyen atıklar salgın hastalıkları, çevre kirliliğini, haşerat oluşumunu tetikliyor. Plastik atık kutusu kamusal alanlarda kullanılmaya elverişli, sıvıların tutulmasına yardımcı özellikler sunuyor.
Evsel atıklar evlerden, ticari kuruluşlardan oluşan atıkların tümünü oluşturuyor. Araştırmalara göre, ülke genelindeki çöp miktarının yüzde 20’sini geri dönüştürülebilir atıklar oluşturuyor. Uzmanlar, insanların atıkları doğru bir şekilde depolayarak çevre korumasına en güzel katkıyı yapacaklarını söylüyorlar. Doğru depolamaya yönelik düzenlenmiş evsel atık kutusu çeşitleri atıkları ayrıştırıyor ve birbirine karışmasını engelliyor. Mesela plastik atıklar, atık plastik kutusu, yiyecek atıkları çöp kutusu içine konuluyor. Bu yöntem geri dönüşüme gidecek atıkların birbirinden ayrı ve temiz şekilde depolanması sağlıyor. Oluşabilecek kazalara karşı ayrı gruplandırma imkanı tanıyor. Uzun yıllar doğada yok olmayan maddeleri geri dönüşüm için depolamak daha iyi bir gelecek sunuyor.
Geri dönüşüm yeni ürünler üretilirken dönüştürülebilir malzemelerin yeniden kullanılmasını sağlıyor. Örneğin, yeni ambalajlar ve kasalar plastikten, yeni kağıtlar kağıt atıklardan yapılıyor. Kağıt atıkları, kağıt atık kutusu içine depolamak doğayı, ağaçları korumayı sağlıyor. Bir ton beyaz kağıt 16, bir ton kullanılmış gazete kağıdı 87 çam ağacını kesilmekten kurtarıyor. Yılda yaklaşık 1 milyon ton kağıdın yazışmalar için kullanılıyor. Dolayısıyla, atık kutusu çeşitlerini doğru kullanarak çevreyi korumak mümkün oluyor.
Ülke genelinde geri dönüşüm için ayrılmamış çöpler yakılarak imha ediliyor. Atıkların doğru atık kutusu çerçevesinde toplanması yakılacak atık miktarını azaltıyor. Bu sebeple karbondioksit emisyonu azalıyor. Bu durum sera etkisi üzerinde olumlu sonuçlar doğuruyor. Geri dönüşüm hammadde tasarrufu sağlıyor. Kağıt için daha az ağaç kesiliyor, plastik üretmek için daha az petrole ihtiyaç duyuluyor. Dolayısıyla geri dönüşüm, uzun vadede çevreyi korurken paradan tasarrufu sağlıyor çünkü; geri dönüşümle elde edilen ürünler hem doğayı koruyor hem de daha az işgücü ve hammadde ile ekonomik ürünler elde edilmesine yardımcı oluyor.
Uzmanlar çevreye zarar verebilecekleri için piller, küçük elektrikli ev aleti parçaları, tüm sıvı yağ atıkları, inşaat atıkları, kimyasal maddeler, sıvı boyalar, hap ve şırınga gibi tıbbi atıklar, araç parçaları, gaz tüpleri, bahçe atıklarının asla evsel atıklara karışmaması gerektiğini söylüyor. Atık kutusu çeşitleri ile ekstra bir çaba harcamadan, kolaylıkla bu konuda önlem alınabiliyor.
Atık geri dönüşüm kutusu kullanarak gazete, dergi, önemsiz posta, yumurta kartonları, karton kutular gibi temiz kağıt ve karton ürünleri, meyve suyu ve süt kutularını, cam şişeler ve kavanozları, kapaklarıyla birlikte alüminyum ve çelik kutuları, boş haldeki aerosol kutularını, alüminyum folyo ve levhalarını, içecek, şampuan ve deterjan şişelerini, dondurma ve yoğurt kaplarını, plastik saksılar gibi tüm plastik ürünlerini geri dönüşüm tesislerine ulaştırılmak üzere depolamak mümkün oluyor.
Atık kutusuna naylon poşet koymadan kullanmak çevre korumasına ekstra fayda sağlıyor. Kullanılan naylon poşetleri plastik atık kutusuna atarak geri dönüşüme ulaştırmak mümkün oluyor. Ulaştırılacak malzemelerin yiyecek içermediğinden emin olmak geri dönüşüme yardımcı oluyor. Karton kutular atık kutusuna düz yerleştirerek yerden tasarruf ediliyor. Gazete ve dergileri paketlemeden koymak geri dönüşüm işlemini kolaylaştırıyor. Pizza ve yağ kutuları yağdan ve gıda artıklarından arındırdıktan sonra geri dönüşüm kutusuna konulması gerekiyor. Kavanozların ve şişelerin atık kutusuna koymadan önce kapaklarının çıkarılması geri dönüşüme fayda sağlıyor. Böylelikle, cam kavanozlar cam atık kutusu, metal kapaklar metal atık kutusu içine eklenebiliyor.
Teknoloji ve nüfus yoğunluğuyla doğada parçalanmayan atıkların üretilmesi gün geçtikçe çoğalıyor. Birçok atık toprağa, suya ve habitata zarar veriyor. Bu durumun önüne geçmek için her türlü atığa özel, korunaklı atık kutusu çeşitleri üretiliyor. Çöp ve atıklar hava ve su kirliliğine neden oluyor. Çürüyen çöp havaya karışarak solunum problemlerine sebep oluyor. Doğaya kötü bir koku yayıyor. Kolera gibi enfeksiyon hastalıklarına zemin hazırlıyor. Üretilen çöp kutularının gruplandırılması ihtiyacını doğuruyor. Bu atık kutuları sayesinde, her türlü atığı kolaylıkla gruplandırmak mümkün oluyor. Cam, yağ, plastik, kağıt, metal, pil ürünlerinin hepsi geri dönüştürülebiliyor. Dolayısıyla bu durum doğa üzerindeki baskıyı azaltıyor.
Atık pil kutusu kullanım ömrünü tamamlayan veya darbe sonucu kullanılmayacak hale gelmiş atık pillerin doğru şekilde depolanmasını sağlıyor. Ülke genelinde son on yılda toplanan atık pillerin sayısı 720 tonu aşıyor. Kullanım ömrünü tamamlamış piller evsel atık kutusu içerisine evsel atıklarla birlikte atılırsa pil dış çeperinin delinmesi riski oluşuyor. Bu durum ile pillerin içerdiği kimyasal maddeler ve metal suya ve toprağa karışıyor. Pillerin yapısında bulunan cıva gibi ağır metaller besin kaynaklarına ulaşması çevre ve insan sağlığını tehdit ediyor. Pillerin atık geri dönüşüm kutusu içerisinde depolanması diğer geri dönüşüm malzemelerine de zarar verebileceği için özel üretilen atık pil kutusunda depolanması gerekiyor. Bu sayede diğer atıklar korunurken ayrı biriktirilen pillerin içindeki çinko, manganez, lityum, gümüş, kobalt ve toprak elementleri geri dönüştürülebiliyor. Pil kutuları ev kullanımı için küçük boylarda da üretiliyor. Bu sebeple, küçük atık pil kutusu satın alarak evlerde, okullarda atık pillerden oluşacak zararın önüne geçmek mümkün oluyor. Pil kutusu fiyatları herkes tarafından erişilebilecek makul düzeylerde seyrediyor.
Atık pil kutusu içerisine, tv kumandası ve duvar saati gibi düşük güçlü piller, oyuncak arabalar, fotoğraf makineleri gibi araçlarda kullanılan alkalin pillerin, cep telefonu, tablet, elektronik baskül ve şeker cihazları ve su sayaçlarında kullanılan lityum pillerin, şarjlı matkaplar ve el süpürgelerinde kullanılan nikel metal hidrit pillerin, şarjlı lityum iyon ve nikel kadmiyum pillerin toplanması gerekiyor.
Tıbbi Atıklar patolojik, enfekte, kesici ve delici atıklar olarak ayrılıyor. Bu atıkların insan ve çevre sağlığına zarar veren atık türleri olduğu için özel kutularda ayrı renklerde poşetlenerek saklanması gerekiyor. Özel kutular, tıbbi atıkların ayrı ayrı değerlendirilip, imha edilmesine yardımcı oluyor. Tıbbi atık çöp kutusu çeşitlerinde, mikrobiyolojik laboratuvar atıkları, kumaş, önlük ve eldiven gibi ameliyatlarda kullanılmış ürünler, diyaliz atıkları, karantina atıkları, bakteri ve virüs içeren hava filtreleri, enfekte nesneler, enjektörler imha edilmek üzere depolanıyor. Bu kutular üzerlerinde ‘dikkat’ ibaresiyle üretiliyor. Bisturi ve şırınga, iğne atık kutusu içinde saklanıyor. Bunlar kesici delici atık kutusu modellerinin küçük hallerinden oluşuyor. Bu özellikteki tıbbi atık kutusu çeşitleri, delinmeye, kırılmaya dayanıklı malzemelerden üretiliyor. Tıbbi atık kutusu 0 5, 1.3, 10, 3, 30, 5, 60 lt kapasitelerde üretiliyor. Laboratuvarlar tarafından tıbbi atık iğne kutusu daha küçük, enfekte, patolojik atık kutusu daha büyük kapasitelerde kullanılıyor. Tıbbi atık kutusu renkleri kırmızı, sarı, mavi ve siyahı içeriyor. Tıbbi atık kutularında, laboratuvar doku ve tahlil materyalleri kırmızı renkte, ilaç kutusu ve ilaçlar mavi renkte ilaç atık kutusu içinde, hastane evsel atık benzeri atıklar siyah renkte, kesici ve delici malzemeler sarı renkte depolanıyor.
Kağıtlar, ağaçlarda bulunan selüloz maddesinin hamur kıvamına gelmesiyle üretiliyor. Yüksek sayıdaki kağıtlar, çöp dağları görüntüsü oluşturabilmesi nedeniyle çevre kirliliğine yol açıyor. Aynı zamanda, kağıt tekrar değerlendirilmesi çok kolay bir ürün olduğu için yeniden kullanılması çevrenin korunmasına maksimum fayda sağlıyor. Bu sayede kağıt üretimi için ağaçların kesilmesine gerek kalmıyor. Diğer atıklardan ayrı depolanmayan kağıt atıkları yakılarak imha ediliyor. Bu durum da kağıtların geri dönüştürülmeye kazandırılması için ekstra bir değer taşıyor. Kağıt atık kutusu çeşitleri bu durumu sağlayabilmek için özel olarak üretiliyor. Temiz bir geri dönüşüm işlemi sağlanabilmesi için kağıtların ıslanmadan kağıt atık kutusu içinde depolanması öneriliyor. Atık kağıt geri dönüşüm kutusu içinde depolanmış atıklar, özel tesislerde işleniyor ve yeniden kağıt ve karton üretiminde kullanılıyor. Kağıt atık kutusu içine, defterler, kese kağıtları, koliler, kağıt peçeteler, kitap ve defterler, kağıt ambalajlar depolanabiliyor.
Cam atıklar doğada çok zor, yaklaşık 4000 yılda kayboluyor. Ancak, cam atıklar yüzde yüz geri dönüştürülebiliyor. Doğru depolanmayan cam atıklar orman yangınları tehlikesi oluşturuyor. Geri dönüştürülen 1 ton cam ortalama 100 litre petrol tasarrufu sağlıyor. Tüm bunların dışında cam kırılabilir olması sebebiyle doğada, canlılar için yaralayıcı olabiliyor. Bu sebeple cam ürünlerin cam atık kutusunda depolanması gerekiyor. Cam atıklara özel üretilmiş bu kutular, camın doğru geri dönüştürme işleminden geçirilebilmesini sağlıyor. Depolanan cam atıklar tesislerde yıkanıyor, renklerine göre ayrılıp öğütülüyor. Bu işlemler sonucunda yeniden cam ürünleri üretilebiliyor. Cam atık kutusu kullanımıyla, her 1 ton atık için 42 kWh enerji, 30 ton sera gaz, 1,5 metrekare depolama alanı kazanılıyor. Cam atık kutusu kullanılmadan önce cam atıkların içindeki ürünlerin boşaltılması gerekiyor. İçecek şişeleri, reçel ve konserve kavanozları, bardaklar, pencere camları, araba cam ve farları cam atık geri dönüşüm kutusu içerisine depolanabilir.
Ülke genelinde yılda yaklaşık 350.000 ton, dünya genelinde ise 1000.000 ton atık kızartma yağı oluşuyor. Atık yağlar ekotoksik özellikler taşıyor. Bu sebeple, bulunduğu ortamı kirleterek yaşayan canlılara zarar veriyor. Bu yağlar, lavaboya döküldükleri takdirde zamanla kanalizasyon borusunun daralmasına ve sistemin kullanılamaz hale gelmesine sebep oluyor. Bu yağlar suya karışarak denizlerde kirlenmeye ve deniz canlıların ölmesine sebep oluyor. Aynı zamanda 1 litre atık yağ 1 milyon litre içme suyunu yer altına karışarak etkileyebiliyor. Bu özellikler sebebiyle atık yağ kutusu kullanmak çevrenin korunmasına katkı sağlıyor.
Bitkisel atık yağların geri dönüştürülebilmesi için diğer atıklardan ayrı biriktirilmesi gerekiyor. Biriktirilen atık yağlar, lisanslı firmalar tarafından dönüştürülerek motorlu araçlarla ve yakıtlarda kullanılabilir hale geliyor. Atık yağ kutusu yardımıyla depolanan 1 ton atık yağ, 1 ton biyodizel ve 1 ton biyogaz kazanımı sağlıyor. Atık yağ toplama kutusu içerisinde, kullanılmış kızartma yağları, son kullanma tarihi geçmiş katı ve sıvı yağlar depolanabiliyor.
Kontamine atıklar tek başlarına zararlı olmamasına rağmen farklı kimyasallarla bir araya gelince tehlikeli olabiliyor. Bu durum çevre ve insan sağlığı için tehdit oluşturuyor. Kontamine atıklar, kontamine kimyasal atık kutusu içerisinde, yanıcı, yakıcı, patlayıcı atıkları çevreye zarar vermeyecek şekilde izole ediliyor. Bu atık konteynerleri mekanik havalandırma sistemiyle havalandırılan özel kontamine ambalaj atık kutusu odalarından oluşuyor. Özellikle, endüstri ve otomotiv sektörlerinde kontamine atık kutusu kullanılıyor. Bu kutular içerisinde tehlikeli kimyasallarla kontamine olan yağlı bez, boya ve yağ kutuları gibi ambalajlar, yağlı mekanik parçalar, durulama suları, hidrolik yağlar depolanıyor. Kontamine atık kutusu içerisinde muhafaza edilen kontamine atıklar, geri dönüşüm tesislerinde kontaminasyon durumlarına göre çeşitli işlemlerden geçirilerek yeniden kazanılabiliyor. Yeni üretilen ürünler tamamen lekesiz, kokusuz sağlığa zararlı olmayacak şekilde üretiliyor.
Kullanım süresi bitmiş elektronik ürünler, elektronik atık olarak nitelendiriliyor. Elektronik atıkların üretiminde kurşun, civa, fosfor, baryum, berilyum gibi maddeler kullanılıyor. Bu maddelerin yiyecek maddelerine, toprağa ve suya karışması insan hayatını ve çevreyi olumsuz yönde etkiliyor. Bu sebeple elektronik atıkları elektronik atık toplama kutusu içerisinde depolamak gerekiyor. Elektronik atık kutusu bu ürünlerin yeniden kazanımını da sağlıyor. Örneğin, bir bilgisayar malzemesi atığı olan toner atık kutusu içerisinde depolanınca üretiminde kullanılan bakır, alüminyum, plastik gibi ürünler yeniden kullanılabilir hale getiriliyor. Bu ürünler beyaz eşya, otomobil üretimlerinde hammadde olarak kullanılıyor. Bulaşık ve çamaşır makinesi, buzdolabı, elektrik süpürgesi, bilgisayar, telefon, matkap, testere, tıbbi cihaz, led ve ampuller elektronik atık kutusu içerisinde depolanabiliyor. Elektronik atık kutusu, atık floresan toplama kutusu olarak da kullanılabiliyor.
Pet şişelerin atık plastik kutusuna depolanması gerekiyor çünkü; plastik atıklar arasındaki kirliliği en çok pet şişeler oluşturuyor. Plastiklerin yakılması hava kirliliğine, denizlere atılması deniz ekosistemine zarar veriyor. Denizlere atılan plastik atıkları, deniz canlıları yiyecek sanıyor. Bu durum onlara zarar veriyor. Deniz canlıların vücutlarında yapılan araştırmalarda deniz suyu içerisinde parçalanan mikro plastiklere rastlanıyor. Bu durum deniz ürünleri vasıtasıyla gıda zincirini etkiliyor ve insan sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Plastik ürünleri plastik atık kutusu içerisine depolayarak geri dönüşüme katkı vermek, 1 ton atık için 16 varil petrol, 5774 kWh enerji, 41 ton sera gazı, 23 metrekare depolama alanı kazanımı sağlıyor.
Metal hammadde ile üretilen maddeleri metal atık kutusunda depolayarak geri kazanıma büyük katkı sağlamak mümkün oluyor. Metal malzemelerin doğada yok olması süresi 100 yıla kadar uzayabiliyor. Metal atık kutusu ile depolanan metal malzemelerin yüzde 67’sinin geri dönüşümüyle yüzde 60 oranında alüminyum, yüzde 30 oranında bakır elde etmek mümkün oluyor. Metal üretiminde enerji tasarrufu ortaya çıkıyor. Alüminyum üretilirken normal şartlarda yüzde 30 enerji seviyesi kullanılırken geri dönüşümle bu oran yüzde 30’lara kadar düşüyor. Metal atık kutuları içerisinde depolanan metal malzemeler metal bloklara dönüştürülerek, boya kutuları, beyaz eşya, metal profiller, bisiklet ve inşaatlarda kullanılabilir hale geliyor. 1 ton metal atıkla 642 kWh enerji, 95 ton sera gazı, 3 metrekare depolama alanı kazanımı elde ediliyor.
Sıfır atık, israfın önlenmesini, kaynakların verimli kullanımını, atık oluşumunun minimum seviyelerde tutulmasını sağlıyor. Maddesel ve enerji kaynakları yaşanmamasını sağlıyor. Ekolojik sistemi ve insan sağlığını koruyor. Sıfır atık projesi kapsamında üretilen sıfır atık çöp kutusu renkleri ile kullananlara yol gösteriyor. Etkin atık yönetimi sağlayabilmek için atık toplama kutusu renkleri belirli bir düzende oluşturuluyor.
Mavi atık kutusu kağıt, sarı atık kutusu plastik, gri atık kutusu metal, kırmızı atık kutusu tehlikeli maddeler ve pil atıklarını, yeşil atık kutusu cam atıkları, kahverengi organik atık kutusu organik evsel atıkları, siyah atık kutusu geri dönüştürülemeyen evsel atıkları, beyaz atık kutusu yemek artıklarını, mor atık kutusu ekmek artıklarını ifade ediyor. Mavi kutuya kağıt, gazete ve dergi, sarı kutuya pet şişe ve naylon, yeşil kutuya tabak, bardak gibi tüm cam ürünleri, gri kutuya metal teneke içecek ve konserve kutuları, kahverengi kutuya sebze ve meyve kabukları, siyah kutuya ıslak mendil, izmarit, sakız beyaz kutuya her türlü yemek artığı, mor kutuya ise ekmek artıkları konuluyor. Atık ekmek kutusu kullanımıyla israf önleniyor. Ekmek kutusuna bırakılan ekmeklerin büyük bir kısmı yaban hayvanları için yem olarak kullanılıyor. Kalan ekmekler de süt üreticileri ve hayvan besleyenler tarafından kullanılıyor.
Küçük işletmeler ve bina kapı önlerinde kullanılmak üzere atık kutuları renklerine göre gruplandırılarak üç bölmeli şekilde piyasaya sürülüyor. 3’lü atık kutusu çeşitleri genellikle plastik, kağıt, cam ya da plastik, kağıt, metal olarak bölümlere ayrılıyor. Plastik, polikarbon, karton atık kutusu modelleri kullanım yerlerine göre seçilebiliyor. Bu atık kutularıyla, bina çıkışlarında, evlerde gruplandırılan çöpleri gerekli bölmeye aktarmak mümkün oluyor.
Her alanda kullanıma özel olarak üretilen atık kutusu seçenekleri sıfır atık projesini destekleyen, çevresel farkındalığı olan insanlar tarafından kullanılıyor. Trendyol’un avantajlarla dolu alışveriş dünyası, çeşitli boy ve modellerdeki atık kutusu seçeneklerine kolay erişme imkanı sunuyor. Sizler de Trendyol’da atık kutusu seçeneklerine göz atabilir, dilediğiniz modeli hemen satın alabilirsiniz.